Περιγραφή Βιβλίου

H μελέτη έχει ως θέμα της τη συμβολή του Σπυρίδωνα Ζαμπέλιου στην προσπάθεια των Ελλήνων ιστορικών του 19ου αιώνα να προσδώσουν στην ιστορία της Ελλάδας ένα εθνικό χαρακτήρα, να θεμελιώσουν δηλαδή τη μετεξέλιξή της σε μια Ιστορία του Ελληνικού Έθνους.

Μετά την παρουσίαση του ιστοριογραφικού και πολιτικο-ιδεολογικού πλαισίου στο οποίο εντάσσεται το ζαμπελιανό έργο, και την αντιπαραβολή των ιδεών του με εκείνες των Γάλλων ρομαντικών ιστορικών, εξετάζεται η φιλοσοφία της ιστορίας του Ζαμπέλιου και διερευνάται ο τρόπος με τον οποίο ένας ιστορικο-φιλοσοφικός στοχασμός, επηρεασμένος έντονα από τον γερμανικό ιστορισμό, έρχεται να παραγάγει ό,τι σήμερα καλούμε “εθνική ιστορία”. Το ζαμπελιανό αφήγημα, αναδεικνύοντας τον “βαθμιαίο εξελληνισμό” του Βυζαντίου, δεν περιλαμβάνει απλά μια αφήγηση της “ιστορικής πορείας του Ελληνισμού”, αλλά εμμένει στην ιστορικο-φιλοσοφική ανάδειξη του νοήματός της και απομακρύνεται από τα προνοιακά ερμηνευτικά σχήματα προς όφελος μιας πιο κοσμικής αντίληψης για την ιστορία. Η μελέτη εξετάζει τις στενές σχέσεις πολιτικής και ιστορίας στον ελληνικό 19ο αιώνα και ανιχνεύει τις επιβιώσεις των ζαμπελιανών ερμηνευτικών σχημάτων στο πλαίσιο της ελληνικής ιστορικής συνείδησης επιχειρώντας μια αποτίμηση των λόγων για τους οποίους το έργο του Λευκαδίτη λογίου, αν και επηρέασε βαθύτατα τις ελληνικές ιστορικές σπουδές, δεν μπορούσε παρά να καταλάβει μια μάλλον περιθωριακή θέση στη συνείδηση των κατοπινών Ελλήνων ιστορικών.